Yilmaz Güney (1937-1984), acteur en regisseur

Yilmaz Güney staat bekend als één van de meest invloedrijke regisseurs in Turkije, Güney werd in 1937 geboren in een dorpje vlakbij Adana in Zuid-Turkije. Hoewel de loopbaan van Güney werd onderbroken door verschillende arrestaties vanwege zijn politieke activiteiten, vestigde hij in de jaren zestig zijn naam als schrijver van scenario’s en acteur met een grote aanhang onder de bevolking.

 

Meer dan een filmster in de conventionele zin van het woord was Güney een volksmythe: een persoonlijkheid van wie het leed en zijn ononderbroken zoektocht naar genoegdoening herkenbaar was voor het arme en onderdrukte deel van de bevolking. Zij zagen hun leven en aspiraties weerspiegeld in de films van Güney.

Toen hij aan het einde van de jaren zestig als regisseur ging werken, volgden zijn eerste films dezelfde commerciële traditie als de succesvolle films die hij in het begin van zijn carrière maakte. Aan het begin van de zeventiger jaren deed zich een nieuw creatief hoogtepunt voor toen hij films maakte als Umut (Hoop). Güney moest de film vroegtijdig afbreken, omdat hij een gevangenisstraf van twee jaar moest uitzitten. Hieraan was geen proces voorafgegaan.

Na zijn vrijlating voltooide de regisseur in 1974 een van zijn meest bijzondere films, Arkadas (De Vriend). Niet veel later belandde hij weer in de gevangenis. Deze keer was Güney beschuldigd van het neerschieten van een rechter en werd hij veroordeeld tot een gevangenisstraf van 24 jaar. Maar zelfs dat kon geen einde maken aan zijn carrière. De regisseur bleef contacten onderhouden met de buitenwereld en schreef nog steeds scripts voor films, waarvan sommige - zoals Sürü (De Kudde) - internationale lof oogstten.

Yol

De films van Yilmaz Güney werden na de staatsgreep op 12 september 1980 verboden. In 1981 slaagde hij erin Turkije te ontvluchten, wat hem in staat stelde een film te voltooien waarvoor hij een scenario had geschreven. De film Yol (Weg) won in 1982 de Gouden Palm tijdens het filmfestival in Cannes. De film was jarenlang verboden in Turkije. De stichting Yilmaz Güney Vakfi legde zich toe op de restauratie van de film en in februari 1999 beleefde Yol ruim 15 jaar na dato zijn première in verschillende bioscopen in Turkije.

Yilmaz overleed op 9 september 1984 in Parijs aan de gevolgen van kanker.